"Dzień roboczy w przemyśle trwał przeważnie 10 godz. w Warszawie, 10-12 godz. na prowincji, a w wielu gałęziach przemysłu drobnego, zwłaszcza w rzemiośle - 14-15 godzin. Przeciętna płaca robocza w Królestwie Polskim wynosiła około 20 rubli miesięcznie, co stanowiło równowartość mniej więcej 250 kg mąki żytniej. Kobiety otrzymywały płacę o 30-50% niższą od płacy mężczyzn.
"Polscy historycy określają wydarzenia z 1831 i 1863 roku jako «powstania». Termin «rewolucja» wszedł do historii Polski wraz z wydarzeniami 1905 roku w momencie kiedy walka o niepodległość przekroczyła podziały klasowe i powołano do życia pierwsze w dziejach Polski partie masowe." - Timothy Snyder.
piątek, 31 maja 2013
środa, 29 maja 2013
"Był pierwszym z kamieni przez Boga rzuconych na szaniec"
Wspomnienie o Stefanie Okrzei, rewolucjoniście, bojowcu Organizacji Bojowej Polskiej Partii Socjalistycznej:
"Był kością z kości i krwią z
krwi proletariatu.
wtorek, 28 maja 2013
Pomysły generał-gubernatora Łodzi na deindustrializację miasta
Generał-gubernator
Łodzi i powiatu łódzkiego Mikołaj Shutleworth ma pomysł na
robicie ruchu pracowniczego:
Deindustrializacja lekarstwem na zorganizowany ruch pracowniczy
Generał-gubernator
Łodzi i powiatu łódzkiego Shutleworth tak oto oceniał sytuację w
mieście i okolicach w 1905 roku:
"Miasto Łódź z powiatem stanowi dla nich [agitatorów socjalistycznych] [...] specjalnie sprzyjający teren, skutkiem skupienia elementu robotniczego. Przedstawia ona światowy wzór (a nie tylko w Rosji) tak masowego skupienia żywiołu robotniczego na niewielkim obszarze.
"Miasto Łódź z powiatem stanowi dla nich [agitatorów socjalistycznych] [...] specjalnie sprzyjający teren, skutkiem skupienia elementu robotniczego. Przedstawia ona światowy wzór (a nie tylko w Rosji) tak masowego skupienia żywiołu robotniczego na niewielkim obszarze.
poniedziałek, 27 maja 2013
Róża na grobach powstańców i bojowników rewolucji
Fragment
dramatu "Róża", a w nim nadzieja Żeromskiego, że [Józef]Toczyski [naczelnik Wydziału Skarbu Rządu Narodowego w
trakcie powstania styczniowego]
i [Stefan] Okrzeja [bojowiec Polskiej Partii Socjalistycznej] - obaj straceni na stokach warszawskiej Cytadeli - zostaną
w należycie upamiętnieni; będą inspiracją dla przyszłych
pokoleń.
"Róża" Żeromskiego a Traugutt i Montwiłł-Mirecki
Dla
Żeromskiego bohaterami narodowymi był i Romuald Traugutt (generał, dyktator powstania
styczniowego) i rewolucjonista Józef "Montwiłł" Mirecki. Oto co pisał
słowami ducha-Bożyszcza w wydanym w 1909 r. dramacie pt. "Róża":
sobota, 25 maja 2013
Fabrykanci proszą o wojsko; walka o współudział w zarządzaniu fabryką.
"Śmierć robotnika fabryki
Grohmana, [Jerzego] Grabczyńskiego, który został zabity przez
sprowadzonych na teren fabryczny kozaków, oraz olbrzymia,
wielotysięczna demonstracja, w jaką przekształcił się jego
pogrzeb, zapoczątkowały nową falę walk rewolucyjnych.
27 maja grupa wielkich fabrykantów
łódzkich wysłała do władz alarmującą depeszę o wzmocnienie garnizonu w mieście.
piątek, 24 maja 2013
Solidarność pracownicza a własność fabrykanta
"Samowola robotników doszła do skrajnego stopnia, wyrażając się nierzadko w formie potwornej, jak np. w razie aresztowania za poważne przestępstwo choćby jednego spośród robotników wszyscy rzucali pracę i żądali jego uwolnienia, a zdarzało się to wielokrotnie. W taki sposób fabrykant jako właściciel majątku był pozbawiony wszystkich praw i nie miał nawet możności opróżnić swego domu, fabryki lub podwórza z osób, które zaangażował do pracy lub służby."
- pisał w 1905 roku, w sprawozdaniu, tymczasowy generał-gubernator Łodzi i powiatu łódzkiego Shutleworth.
Źródło: Adam Próchnik, "Rządy wielkorządców łódzkich, generałów Shutlewortha i Szatiłowa", ze zbioru: "Studia i szkice (1864-1918)".
- pisał w 1905 roku, w sprawozdaniu, tymczasowy generał-gubernator Łodzi i powiatu łódzkiego Shutleworth.
Źródło: Adam Próchnik, "Rządy wielkorządców łódzkich, generałów Shutlewortha i Szatiłowa", ze zbioru: "Studia i szkice (1864-1918)".
czwartek, 23 maja 2013
W przededniu Powstania Łódzkiego
"21
czerwca miasto obiegła wieść o mającym się odbyć pogrzebie dwóch
robotników żydowskich, zmarłych od ran. Robotnicy samorzutnie porzucali
pracę i gromadzili się pod szpitalem oraz na cmentarzu. Zabitych jednak
nie znaleziono. Rozeszła się pogłoska, że policja ich skrycie pochowała w nocy.
Manifestacja na znak solidarności z pomordowanymi robotnikami żydowskimi
"Dnia 21 [czerwca] miał się odbyć pogrzeb zmarłych z ran robotników żydowskich
(sic!). [Gazeta] «Rozwój» nie informuje, że przyczyną żywiołowej
demonstracji było podstępne wykradzenie zwłok przez policję i potajemne
ich pochowanie; że społeczeństwo zostało o niej powiadomione specjalną
odezwą, w której mówiono:
25 maja 1905, Łódź, strajk w czterech wielkich fabrykach
"Dnia 25 maja [1905 roku] przystąpiły do strajku 4 wielkie fabryki (m. in. Scheiblera), razem około 5000 robotników. Od razu objawiło się ożywienie. Zaraz nazajutrz (26 maja) doszło do burzliwych zajść przy sposobności usuwania łamistrajków z fabryk przez strajkujących.
Maj 1905. Milczący protest tłumów nad grobami zabitych.
"27 maja […] wojsko strzelało do manifestantów idących z czerwonym sztandarem i zrywających flagi wywieszone z powodu nowej galówki. Dwóch młodych chłopców odniosło ciężkie rany, jeden z nich zmarł (dwunastoletni chłopak). Pogrzeby zabitych zamieniły się w manifestacje.
Subskrybuj:
Posty (Atom)