Nabokov i Rewolucja

Ojciec pisarza Vladimira Nabokova, autora dwukrotnie zekranizowanej Lolity, był prawnikiem, publicystą i kryminologiem. W czasie Rewolucji 1905 roku opowiadał się za reformą systemu, udzielał się w Partii Konstytucyjno-Demokratycznej i był posłem pierwszej Dumy. Władimira Dmitrijewicza Nabokowa opisał jego syn w autobiografii pt. Pamięci, przemów:

"Zakończeniu katastrofalnej kampanii Rosji na Dalekim Wschodzie towarzyszyły burzliwe zamieszki w kraju. Matka bynajmniej się ich nie przelękła i wróciła z trojgiem dzieci do Sankt Petersburga po blisko roku spędzonym w zagranicznych kurortach. Zaczynał się rok 1905. Sprawy państwowe zmusiły ojca do pozostania w stolicy; Partia Konstytucyjno-Demokratyczna, której był jednym z założycieli, miała w następnym roku uzyskać większość mandatów w Pierwszej Dumie. W czasie jednego z krótkich pobytów z nami owego lata na wsi przekonał się, ku swej patriotycznej konsternacji, że brat i ja umiemy czytać i pisać po angielsku, ale nie po rosyjsku (z wyjątkiem słów KAKAO i MAMA). Postanowiono, że codziennie po południu będzie przychodził dyrektor wiejskiej szkoły, żeby nas uczyć i zabierać na spacery [...]

Kiedy w lipcu 1906 roku car, wbrew konstytucji, rozwiązał parlament, wielu jego członków, wśród nich mój ojciec, wzięło udział w buntowniczej sesji w Wyborgu oraz wydało manifest wzywający naród do przeciwstawienia się rządowi. Przeszło półtora roku później uczestników owej sesji aresztowano. Ojciec spędził trzy spokojne, aczkolwiek samotne, miesiące w odosobnieniu, z książkami, składaną wanną i podręcznikiem gimnastyki domowej J.P. Millera. Matka do końca swoich dni przechowywała listy, które udało mu się wtedy do niej przemycić - radosne epistoły pisane ołówkiem na papierze toaletowym (opublikowałem je w roku 1965 w czwartym numerze rosyjskojęzycznego czasopisma Wozdusznyje puti, wydawanego przez Romana Grynberga w Nowym Jorku). Byliśmy na wsi, kiedy wyszedł na wolność [...]"

Objaśnienia:

• Partia Konstytucyjno-Demokratyczna: liberalne ugrupowanie burżuazji miejskiej, dążące do stopniowej demokratyzacji ustroju; w wyborach do pierwszej Dumy Państwowej uzyskało ponad 30% mandatów.
• Wyborg: W 1906 roku Kadeci, Trudowicy i socjaldemokraci zjechali się do Wyborga w Finlandii, gdzie ogłosili manifest potępiający rozwiązanie Dumy przez carat. Wezwali ludność m.in. do bojkotu podatków i sprzeciw wobec poboru do wojska. Endeckie Koło Polskie nie wzięło udziału w naradzie w Wyborgu i odmówiło podpisu pod manifestem.

Źródło: Vladimir Nabokov, Pamięci, przemów. Autobiografia raz jeszcze, Warszawa 2004, str. 4.

Źródło: internet.