Samosądy na wsi

Poruszenie na wsi – samosądy w powiecie krasnostawskim:

"Na skutek wstrząsu psychicznego, jakiego doznała ludność gminy łopiennickiej w okresie ostatnich wypadków politycznych na terenie powiatu i całego kraju, oraz ruchów socjalnych, przejawiających się w tym czasie w postaci strajków rolnych służby folwarcznej, żądza czynu i zmiany, jakiej pełna była wieś, zaczęła się wyładowywać w tym, co było najbliższe i najbardziej doskwierało w codziennym życiu. Wieś postanowiła pozbyć się plagi panoszącego się złodziejstwa, które od lat kwitło bezpiecznie pod skrzydłami pozostających z nim w zmowie «strażników» moskiewskich.

"Wejrzeć w świat, w życie bieżące"

Rewolucja 1905 roku była wydarzeniem kluczowym dla polskiego ruchu ludowego na terenach zaboru rosyjskiego, w którym od upadku Powstania Styczniowego panował brak swobód politycznych. Janusz Gmitruk w tekście "Geneza powstania ruchu ludowego i miejsce Siewby w dorobku prasowym ludowców przed I wojną światową" pisze o rewolucyjnym ożywieniu na wsi:

"Niech żyje Polska Ludowa"

Janusz Wojtasik w książce "Idea walki zbrojnej o niepodległość Polski 1864-1907" pisze o narodzinach świadomości politycznej chłopów i działalności ruchu ludowego w trakcie Rewolucji:

"W Królestwie [Polskim] na przebudzenie polityczne mas chłopskich wpłynęły odezwy, ulotki i broszury partii robotniczych, zwłaszcza PPS, która utworzyła specjalny Wydział Wiejski dla prowadzenia roboty rewolucyjnej na wsi. Ogromne znaczenie w tej materii miała słynna broszura Edwarda Abramowskiego «Zmowa powszechna przeciw rządowi». Abramowski, działacz społeczny, filozof, socjolog i psycholog, współtwórca Związku Zagranicznego Socjalistów Polskich i PPS, zerwawszy wcześniej z socjalistami zbliżył się do ruchu ludowego. W broszurze swej wzywał ogół mieszkańców do «zmowy» przeciwko zaborcy w imię walki o «wolność Polski i wolność każdego człowieka w Polsce».